Μέση Ανατολή: Η εποχή του στρατηγικού αυτοσχεδιασμού

Του Κώστα Ράπτη

Η είδηση της ανάπτυξης 30.000 Σαουδαράβων στρατιωτών στα σύνορα με το Ιράκ καταδεικνύει το οριακό σημείο στο οποίο έφθασε μετά από τρεις δεκαετίες το “διπλό παιχνίδι” του Οίκου των Σαούντ με τον διεθνή τζιχναντισμό.

Πολύ περισσότερο και από τους (ανθεκτικούς, όπως αποδείχθηκε) άμεσους αντιπάλους του, όπως είναι η κυβέρνηση Maliki στο Ιράκ και η κυβέρνηση Assad στη Συρία, το “ισλαμικό κράτος” του Abu Bakr al-Baghdadi απειλεί τις αραβικές μοναρχίες, που το προηγούμενο διάστημα ενίσχυσαν παντοιοτρόπως τους ισλαμιστές αντάρτες της περιοχής.

Η απειλή δεν είναι μόνο επιχειρησιακή (αν και η σαουδαραβική στρατιωτική κινητοποίηση είναι από μόνη της ενδεικτική), είναι και οργανωτική, καθώς οι τζιχαντιστές εμφανίζουν μιαν απροσδόκητη ικανότητα να διαχειρίζονται τις υποδομές και να οργανώνουν, με τον δικό τους αμείλικτο τρόπο, την κοινωνική ζωή στις περιοχές που κατέλαβαν, λειτουργώντας έως και Γραφεία Προστασίας Καταναλωτή...

Κυρίως όμως είναι απειλή ιδεολογική, εφόσον η ανακήρυξη “χαλιφάτου” από το “Ισλαμικό Κράτος” συνιστά άμεση αμφισβήτηση της νομιμοποίησης κάθε άλλου καθεστώτος στον μουσουλμανικό κόσμο – αρχής γενομένης από το Ριάντ, όπου η απόλυτη μοναρχία προβάλλει ως “Φύλακας των Δύο Ιερών Προσκηνυμάτων”, της Μέκκας και της Μεδίνας.

Άλλωστε, το “πρόγραμμα” που είχε εκθέσει το 2006 ο ηγέτης της Αλ Κάιντα Ayman al-Zawahiri σε επιστολή του προς τον “προπάτορα” του “Ισλαμικού Κράτους”, Abu Musab al-Zarqawi, προέβλεπε, ακολουθώντας το παράδειγμα του Προφήτη Μωάμεθ την ίδρυση σε πρώτο στάδιο στην καρδιά του μουσουλμανικού κόσμου ενός “εμιράτου” εξολοκλήρου βασισμένου στη Σαρία, κατόπιν τη μεταξέλιξή του σε “χαλιφάτο” και σε τρίτο στάδιο την δια της βίας ενσωμάτωση σε αυτό της Συρίας, της Ιορδανίας, της Σαουδικής Αραβίας και του Κουβέιτ. Η τελική αναμέτρηση προβλεπόταν να είναι η σύγκρουση με το Ισραήλ.

Με άλλα λόγια, τα δίκτυα που έως τώρα είχαν φανεί χρήσιμα πτέρυγες του Οίκου των Σαούντ ως όπλο ασύμμετρου πολέμου εναντίον περιφερειακών αντιπάλων, αυτονομούνται και μετατρέπονται σε κίνδυνο για το ίδιο το βασίλειο, τη στιγμή ακριβώς που αυτό αντιμετωπίζει το αναπάντητο ερώτημα της μεταβίβασης του θρόνου για πρώτη φορά από τη γενιά των γιών στη γενιά των εγγονών του ιδρυτή του κράτους, Abdullaziz Ibn Saud.

Πρόκειται, κατά την αμερικανική ορολογία, για κλασική περίπτωση “blowback”, που αναδεικνύει τις αντιφάσεις όχι μόνο των σουνιτικών μοναρχιών, αλλά πρωτίστως του μεγάλου υπερατλαντικού τους εταίρου.

Όσο και αν το Ριάντ ανέπτυξε αυτοτελείς πρωτοβουλίες, ενίοτε επιβλαβείς για τους αμερικανικούς σχεδιασμούς, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας “πυλώνας” της υπό δυτική ηγεμονία διεθνούς τάξης πραγμάτων: κύριος ενεργειακός τροφοδότης της διεθνούς αγοράς, μέγας πελάτης των εξοπλιστικών και λοιπών βιομηχανιών (και άρα διαφθορέας των πολιτικών ελίτ της Δύσης), εγγυητής του ρόλου του δολαρίου και πρωταγωνιστής των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών ροών.

Ο αναχρονιστικός σκοταδισμός που εξάγει το βασίλειο δεν είναι παρά το περίβλημα της “υπερμοντέρνας” διαπλοκής του στη σύγχρονη διεθνή πραγματικότητα. Και πάντως, τα τζιχαντιστικά δίκτυα ήταν ανύπαρκτα πριν το 1979, οπότε η Ουάσιγκτον ανέθεσε την σχετική “υπεργολαβία” στο Ριάντ, προκαλώντας την σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν.

Αφιερωμένη στον “πόλεμο κατά της τρομοκρατίας”, η πρώτη δεκαετία του αιώνα, απώθησε από τη μνήμη, τη συμπόρευση της υπερδύναμης με τους αναξιόπιστους, και εν τέλει ανεξέλεγκτους, τζιχαντιστές κατά τις δεκαετίες που είχαν προηγηθεί – αλλά και αυτήν που διανύουμε.

Μέσα στα τρία χρόνια που μας χωρίζουν από το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης, δοκιμάσθηκαν εναλλάξ και απέτυχαν δύο διαφορετικές στρατηγικές για την περιοχή: το σενάριο της “ισλαμοδημοκρατίας” με φορέα τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και το σενάριο της εκ νέου αξιοποίησης των τζιχαντιστών εναντίον των κοσμικών ρεπουμπλικανικών καθεστώτων της Λιβύης και της Συρίας. Η βαθιά εχθρότητα των Σαούντ προς την Αδελφότητα, το Κατάρ που τη στήριζε, και συνολικά κάθε προοπτική “εκδημοκρατισμού”, έστω και με ισλαμιστικό πρόσημο, έριξε αποφασιστικά το βάρος υπέρ του δεύτερου σεναρίου. Όμως, ο “λογαριασμός” για τη Ουάσιγκτον έλαβε τη μορφή του πυρπολημένου αμερικανικού προξενείου της Βεγγάζης, του αδιεξόδου στη Συρία και της επαπειλούμενης τριχοτόμησης του Ιράκ.

Δεν χρειάζεται να καταφύγει κανείς σε οποιαδήποτε θεωρία συνωμοσίας για να ερμηνεύει το προφανές: ότι δηλαδή δεν γνωρίζουν πώς να τοποθετηθούν στην περιοχή, πώς να χαλιναγωγήσουν τους ατίθασους συμμάχους τους και πώς να οικοδομήσουν μία περιφερειακή τάξη, πέρα από τη “διαχείριση χάους” που αναδεικνύει κάθε είδους “άνθη του κακού”. Εστιασμένες, κατά περίπτωση, στρατιωτικές επεμβάσεις θα δίνουν την εντύπωση ότι η υπερδύναμη διατηρεί τον έλεγχο, όταν η πραγματικότητα θα είναι απλώς αυτή ενός αιματηρού αυτοσχεδιασμού που τον υφίστανται εκατομμύρια άνθρωποι στη γειτονιά μας.

Πηγή Capital

Σχόλιο ιστολογίου: Μέσα από τις εξελίξεις των όσων συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή, και με την βεβαιότητα πως οι ΗΠΑ στήριξαν και συνεχίζουν να στηρίζουν (μετά και την πρόσφατη επιθυμία του Μπάρακ Ομπάμα για στήριξή τους με 500 εκατ. δολαρίων) την δράση των ακραίων ισλαμιστών τζιχαντιστών και ιδιαίτερα της "νεόκοπης" οργάνωσης ISIL (ή ISID), θεωρούμε δεδομένο πως το "παιχνίδι" έχει μία στόχευση: την διεθνή αποδοχή της τριχοτόμησης (σιίτες, σουνίτες, Κούρδοι) του Ιράκ (δημιουργία κινδύνου δίπλα στο Ιράν) μέσω της αφόρητης πίεσης που ασκεί η δράση ακραίων ισλαμιστικών στοχείων. Δηλαδή, οι ΗΠΑ επιχειρούν να επιβάλλουν "το μη χείρον, βέλτιστον", που θα εξυπηρετεί τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό που θα πρέπει να απασχολεί την Ελλάδα, είναι ποιά συμφωνία έχει υπάρξει μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας, αφού μία τριχοτόμηση του Ιράκ θα επιφέρει και μία ένωση των Κούρδων του Βόρειου Ιράκ, της Συρίας και της Τουρκίας, δηλαδή ένα ισχυρό Κουρδιστάν (φίλα προσκείμενο στις ΗΠΑ και το Ισραήλ). Τι ζήτησε, λοιπόν, ο Ερντογάν, για να μην μπει στο "παιχνίδι" και φέρει αναταράξεις που δύσκολα θα μπορούσε να χεριστεί η Ουάσινγκτον; Τι ανταλλάγματα (και που) δόθηκαν στον τούρκο πρωθυπουργό; Κύπρος, Αιγαίο (και ΑΟΖ) και Θράκη, αποτελούν γνωστές στοχεύσεις της Άγκυρας και ίσως (εάν υπάρχουν υπεύθυνοι πολιτικοί στην Ελλάδα) θα έπρεπε ήδη να υλοποιείται ένα μικτό (διπλωματικά και στρατιωτικά) σχέδιο άμεσης αντίδρασης της Ελλάδας. Συμβαίνει κάτι τέτοιο; Σύμφωνα με τις πληροφορίες η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου επιδεικνύει μηδενικό ενδιαφέρον για τα εθνικά θέματα, ενώ δημιουργεί συνεχώς ρήγματα με την Κύπρο... Την ίδια ώρα έντονη δραστηριότητα υπάρχει στα μουσουλμανικά καφενεία των Αθηνών...

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση