Τα Βαλκάνια σε τουρκική σφαίρα επιρροής

Ο Ερντογάν φέρνει δυναμικά στο προσκήνιο τη συνεργασία της Τουρκίας με Αλβανία, Σκόπια, Βοσνία και Κόσοβο

Του Άρη Αμπατζή

Εντυπωσιακές κινήσεις στα Βαλκάνια, με γνώμονα το Ισλάμ, κάνει η Αγκυρα επιχειρώντας να φέρει εκ νέου στο προσκήνιο τη συνεργασία της με την Αλβανία, τα Σκόπια, τη Βοσνία και το Κόσοβο. Οι νέες κινήσεις σχετίζονται και με την αναβάθμιση του στρατιωτικού αεροδρομίου στην Κουτσόβα της Αλβανίας.

Καθώς ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκεπτόταν στις 23 Οκτωβρίου το Κόσοβο, τα Τίρανα ανακοίνωναν ότι, στο πλαίσιο της τουρκοαλβανικής συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας, η Τουρκία πρόκειται να παράσχει οικονομική βοήθεια ύψους περίπου 850 χιλιάδων ευρώ για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού, τη στρατιωτική εκπαίδευση και τη βελτίωση του στρατιωτικού αεροδρομίου Κουτσόβα.

Το αλβανικό υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε επίσης ότι κατά την επίσκεψη του Αλβανού υπουργού Εσωτερικών, Σαμίρ Ταχίρι, στην Τουρκία και τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του, Μουαμέρ Γκιουλέρ, αποφασίστηκε η βοήθεια της τουρκικής Γενικής Ασφάλειας προς την αλβανική αστυνομία.

Αλβανική προσέγγιση

Σημειώνεται ότι τον περασμένο Αύγουστο και περίπου δύο μήνες μετά την εκλογική του νίκη ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα είχε επισκεφθεί την Τουρκία όπου είχε δηλώσει ότι «η Τουρκία είναι στρατηγικός μας σύμμαχος. Θέλουμε να αναπτυχθούν ακόμη περισσότερο οι σχέσεις μας. Πρέπει να επωφεληθούμε από τη μεταλλαγή της Τουρκίας, την οποία θεωρούμε υπόδειγμα».

Το 2010 είχε εγκριθεί από το αλβανικό Κοινοβούλιο η χρησιμοποίηση της ναυτικής βάσης στο Δυρράχιο από πλοία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού. Η έγκριση αφορούσε το νόμο περί εισόδου και προσωρινής παραμονής τουρκικής ναυτικής μονάδας. Επρόκειτο για ανάληψη καθηκόντων από τουρκική στρατιωτική δύναμη 1.125 ατόμων στα αλβανικά χωρικά ύδατα για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ του αλβανικού και του τουρκικού στόλου.

Το 2000 η Τουρκία είχε ολοκληρώσει το έργο της ανακατασκευής του αλβανικού ναυστάθμου στην Αυλώνα (Πασαλιμάνι), που είχε κόστος 10 εκατ. δολαρίων, εκ των οποίων τα μισά ήταν δωρεά της Τουρκίας.

Στις 23 Οκτωβρίου ο Ερντογάν πραγματοποίησε μονοήμερο ταξίδι στο Κόσοβο, για τα εγκαίνια του αεροδρομίου στην Πρίστινα. Στην τελετή πήραν μέρος επίσης οι πρωθυπουργοί της Αλβανίας, Εντι Ράμα και του Κοσόβου, Χασίμ Θάτσι.

Σε ομιλία που έκανε αργότερα στην Πρίστινα, ο Ερντογάν είπε: «Είμαστε όλοι μέρος κοινής ιστορίας και κοινού πολιτισμού. Μην ξεχνάτε, Κόσοβο σημαίνει Τουρκία και Τουρκία Κόσοβο». Υπογράμμισε μάλιστα την ανάγκη, κοινής πορείας για τη σταθερότητα στα Βαλκάνια, τονίζοντας ότι στο πλαίσιο αυτό πρέπει να παίξουν ρόλο η Βοσνία και τα Σκόπια.

«Είμαστε κοντά όσο ο τουρκικός εθνικός ύμνος», είπε ο Ερντογάν υπογραμμίζοντας ότι ο Τούρκος εθνικός ποιητής Μεχμέτ Ακίφ Ερσόι κατάγεται από το Κόσοβο. «Δεν υπάρχει ποίημα που να αποδίδει τόσο όμορφα την πίστη προς τον Θεό όσο ο τουρκικός εθνικός ύμνος, τον οποίο έγραψε ο Ερσόι και με τους στίχους του μας έφερε ακόμη πιο κοντά σαν ένα έθνος», είπε. Οι δηλώσεις Ερντογάν προκάλεσαν την αντίδραση της Σερβίας. Ο πρόεδρος της σερβικής Βουλής Νεμπόισα Στεφάνοβιτς τις χαρακτήρισε «λόγια βαριά και σκανδαλώδη που δεν πρόκειται να βελτιώσουν τις σχέσεις μεταξύ της Σερβίας και της Τουρκίας».

Βοσνία και Σκόπια

Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας η Αγκυρα κατά περιόδους έχει προτάξει το ζήτημα της συνεργασίας με την Αλβανία, τη Βοσνία και τα Σκόπια, πράγμα που ειδικά στην περίπτωση της Αλβανίας προχώρησε με συγκεκριμένες πράξεις, όπως οι παραπάνω.

Το ερώτημα στη φάση αυτή είναι το κατά πόσο το άνοιγμα αυτό που φαίνεται να επαναλαμβάνει τώρα ο Ερντογάν έχει χαρακτήρα συγκυριακό, ειδικά εξαιτίας του γεγονότος ότι η τουρκική διπλωματία τώρα τελευταία αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα με αφορμή τις καταστάσεις στη Μέση Ανατολή, πράγμα που αφορά κατευθείαν τις σχέσεις της Αγκυρας με την Ουάσιγκτον. Δεν είναι λίγες οι φορές που τους τελευταίους μήνες υπήρξε ψυχρότητα ή αντιπαράθεση μεταξύ των δύο πρωτευουσών για τις καταστάσεις αυτές.

Με άλλα λόγια, με δεδομένη την προβληματική αυτή κατάσταση, δεν πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το νέο άνοιγμα Ερντογάν στα Βαλκάνια να είναι από τις κλασικές συγκυριακές παρενθέσεις στις οποίες επιδίδεται η Αγκυρα σε περιπτώσεις κακοτοπιάς, όπως αυτή που ζει αυτή την περίοδο με τους Αμερικανούς.

Το χαρακτηριστικό αυτών των παρενθέσεων όμως είναι το ότι αυτές πάντα άφηναν μια προστιθέμενη αξία, όπως για παράδειγμα είναι η περίπτωση με την αμυντική συνεργασία και το αεροδρόμιο στην Κουτσόβα.

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση