Κύπρος: Ταχύτατα προς την "λύση"

Tου Σταύρου Καρκαλέτση*

Μετά τον οικονομικό Αρμαγγεδώνα και την εισβολή της τρόικας –και όσων είναι πίσω της- στην Κύπρο, έχουμε με ξεκάθαρο πλέον τρόπο την εμπλοκή των Αγγλοαμερικανών, σε πορεία προετοιμασίας και διαμόρφωσης συνθηκών νέας προσπάθειας λύσης στο κυπριακό.

Στόχος: Μέχρι το τέλος του 2013 η Κύπρος να έχει συνθηκολογήσει και πολιτικά, οδηγούμενη κακήν κακώς σε ένα αεθνικό προτεκτοράτο νεοαποικιακής μορφής, πλήρως ελεγχόμενο και καθυποταγμένο. Ο γενικός σχεδιασμός: Το περίφημο πιά δείπνο Αναστασιάδη-Έρογλου, θα ακολουθήσει οδικός χάρτης (άνευ δυνατοτήτων παρέκκλισης), τον Σεπτέμβριο θα έχουν ορισμό ειδικού διαμεσολαβητή, και στις αρχές Οκτωβρίου θα οδηγηθούμε (ή ορθότερα: συρθούμε) στην τελική διάσκεψη και διαπραγμάτευση, μέσα από την οποία θα διαλυθεί η Κυπριακή Δημοκρατία και θα προκύψει το νέο, εκ παρθενογεννέσεως, σαθρό κατασκεύασμα που θα σημάνει και την αρχή του τέλους του Κυπριακού Ελληνισμού.

Σε αυτό το εγχείρημα, που αυτή την φορά δεν ''επιτρέπεται'' να αποτύχει, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν παραχωρήσει την πρωτοβουλία των σχεδιασμών στη Μεγ. Βρετανία, ενώ η Ουάσινγκτον θα ασκεί ένα είδος υψηλής εποπτείας. Και βεβαίως, τώρα λαμβάνονται μέτρα-ασφαλιστικές δικλείδες προς διασφάλιση του αποτελέσματος, με πρώτο την απόρριψη δημοψηφίσματος.

Το timing κρίνεται ιδανικό. Το 2004 και ο Τάσσος Παπαδόπουλος αποτελούν παρελθόν, τώρα υπάρχει Αναστασιάδης και ''ευελιξία''. Μπορεί ο πρόεδρος της Κύπρου να λέει διάφορα (αποδέσμευση Λευκωσίας από παραχωρήσεις Χριστόφια πχ), όμως με την μνημονιακή επίθεση που υπέστη η Κύπρος, ο ίδιος απέδειξε πως στερείται αξιοπιστίας. Θυμίζουμε τα όσα έλεγε και προσυπέγραφε περί μη κουρέματος, τον συνειδητό τορπιλισμό κάθε προσέγγισης με τη Μόσχα (ή και την Κίνα) προς εξασφάλιση στήριξης εκείνες τις κρίσιμες ώρες, τη γενικότερη στροφή που θέλει ο ίδιος να κάνει στην κυπριακή εξωτερική πολιτική, όπως την ένταξη στο ΝΑΤΟ, με όλα τα συν και πλην που αυτό συνεπάγεται.

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ

-Ελλάδα και Κύπρος είναι ως γνωστόν γονατισμένες, οικονομικά, πολιτικά, και –ας πούμε επιτέλους αλήθειες- και αμυντικά. Η αποτροπή σε επίπεδο στρατιωτικών συσχετισμών βαίνει μειούμενη και τα πράγματα είναι άσχημα. Εκτιμούμε πως ακριβώς λόγω της συνολικής αδυναμίας Ελλάδας και Κύπρου, είναι η χειρότερη δυνατή στιγμή για να συρθούμε σε διαπραγματεύσεις προς λύση. Το αποτέλεσμα είναι προδικασμένο και θα πρόκειται για λύση-διάλυση του κυπριακού κράτους, του δεύτερου ελληνικού κράτους. Ο υφυπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Έρικ Ρούμπιν, αναφερόμενος στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο, δήλωσε πως παρατήρησε ''σημαντικές αλλαγές, σε σχέση με την προηγούμενή του επίσκεψη, λόγω των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης''. Πόσο πιο σαφής να γίνει; Είναι εξαιρετικά δύσκολο για Σαμαρά-Αναστασιάδη να αποφύγουν την πορεία αυτή, όμως μήπως θα άξιζε το ρίσκο; Άποψή μας: Οι ίδιοι θεωρούν πως δεν μπορούν, και με άλλοθι αυτό εξυπηρετείται το ''δεν θέλω'' τους. Ούτε θέλουν ούτε μπορούν να προτάξουν αντιστάσεις. Κι αυτό κάνει τα πράγματα ακόμη πιο μαύρα. Και εδώ, ο Ρούμπιν τα είπε όλα, σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν εντυπωσιαστεί από τη νέα κυβέρνηση Αναστασιάδη: ''Ο πρόεδρος της Κύπρου και οι συνεργάτες του είναι όχι απλώς ταλαντούχοι και έμπειροι, αλλά και αποφασισμένοι να αλλάξουν σελίδα''.

-Στην Τουρκία που ταλανίζεται από τις γνωστές εσωτερικές συγκρούσεις, υπάρχει κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας. Φαίνεται πως στην πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, ο Τούρκος πρωθυπουργός απέσπασε μια κατανόηση από τις ΗΠΑ (πχ κατανόηση, όπως διέρρευσαν κύκλοι του State Department, στο θέμα των εποίκων, παραπέμποντας, μάλιστα, στην …Τουρκία για τη λύση του). Ο τουρκικός τύπος χαρακτηρίζει ''ευκαιρία'' την παρουσία Αναστασιάδη τον προεδρικό θώκο και στην Άγκυρα επενδύουν βάσιμα σε λύση σύμφωνα με τους γνωστούς στόχους που διαχρονικά θέτουν. Η πρόταση για τετραμερή διάσκεψη βρίσκεται στο τραπέζι από πλευράς Άγκυρας, ενώ μια από τις βασικές απαιτήσεις των Τούρκων αφορά στο θέμα του κυπριακού φυσικού αερίου και την ''αιχμαλωσία'' του στον Nabucco West. Φυσικά, θα ήταν παράλογη έστω και η παραμικρή συζήτηση από πλευράς Αθήνας και Λευκωσίας περί ενεργειακής εξάρτησης της Κύπρου από την Τουρκία, όμως ούτε για αυτό μπορούμε να είμαστε πλέον βέβαιοι…

-Λονδίνο: Η όλη διαδικασία προς επίλυση του κυπριακού επιδιώκεται να έχει χαρακτήρα εξπρές. Οι κινήσεις επί του παρόντος είναι παρασκηνιακές, και τις κινούν ο πάντα φιλότουρκος ειδικός απεσταλμένος του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο Αλεξάντερ Ντάουνερ και το βρετανικό ΥΠΕΞ, με ανάμειξη προσωπικά και του υπουργού εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ. Χέιγκ και Ντάουνερ είναι σε διαρκή επαφή και όταν οι Άγγλοι διατηρούν τον πρώτο λόγο, αυτό που θα πρέπει να αναμένουμε είναι δρομολόγηση ξεκάθαρα φιλοτουρκικής λύσης.

-Στην πλευρά των Αμερικανών (ήταν πρόσφατα στη Λευκωσία ο υφυπουργός εξωτερικών Έρικ Ρούμπιν, όπως προαναφέρθηκε) παρακολουθείται ο βρετανικός σχεδιασμός, υποδεικνύεται όμως ότι δραστικές παρεμβάσεις των ΗΠΑ θα γίνουν στην τελική –και κρίσιμη- φάση των διαπραγματεύσεων. Τον Σεπτέμβριο η Ουάσινγκτον σχεδιάζει τον ορισμό ειδικού διαπραγματευτή-διαμεσολαβητή, και θέλει να έχει τον πρώτο λόγο στο ποιο πρόσωπο θα είναι αυτό. Για τους Αμερικανούς, σε σχέση και με τις επιδιώξεις τους σε Συρία-Ιράν, το ζητούμενο είναι πώς θα ικανοποιηθεί η Άγκυρα. Και το, ίσως εξ’ ίσου σημαντικό, για τις ΗΠΑ: Να κοπεί κάθε σχέση της Κύπρου με τη Ρωσία (άρα: έξωση των Ρώσων από την ανατ. Μεσόγειο), και η λύση να δοθεί μέσα από διαδικασίες κινούμενες στο τρίγωνο Ουάσινγκτον-Λονδίνο-Άγκυρα.

-Η Ρωσία από πλευράς της, μετά τα όσα προηγήθηκαν στους τρεις πρώτους μήνες της διακυβέρνησης Αναστασιάδη, θεωρεί την παρούσα κυβέρνηση στη Λευκωσία τελείως αφερέγγυα και όργανο των δυτικών. Η Μόσχα θα παλέψει βεβαίως να διατηρήσει οικονομικά και λοιπά ερείσματα στην Κύπρο, για πρώτη όμως φορά από ιδρύσεως κυπριακού κράτους έχει να συνδιαλλαγεί με μια καθαρά εχθρική κυβέρνηση, μια κυβέρνηση που ανατρέπει πάγιες σταθερές δεκαετιών στην εξωτερική πολιτική, δένοντας την Κύπρο στο άρμα της Δύσης και του ΝΑΤΟ, άμεσα ή έμμεσα.

ΤΟ ''ΚΕΡΑΣΑΚΙ'' ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ

Όπως και στο παρελθόν επιχειρήθηκε, θα προταχθεί το ''κερασάκι'' στην (δηλητηριώδη) τούρτα, ώστε να ''τσιμπήσουν'' οι Ελληνοκύπριοι: Επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου, που θα προμηνύει και την επιστροφή 45.000 περίπου Ελλήνων προσφύγων στην πόλη τους, σήμερα πόλη- φάντασμα. Είναι άγνωστο αν θα το δεχθούν οι Τούρκοι (το συζητούν, υπό την αναγνώριση του παράνομου αεροδρομίου Τύμπου, το οποίο όμως σημαίνει και αναγνώριση FIR στο ψευδοκράτος, άρα χωριστή κρατική κυριαρχία και άσκηση αυτής).

Ο Ντάουνερ και οι Άγγλοι ανακινούν ήδη το θέμα της επιστροφής της Αμμοχώστου, με την ελπίδα να καταστεί πιο ελκυστική η όλη διαδικασία ρυμούλκησης των Ελληνοκυπρίων στην διαπραγμάτευση που στήνεται. ''Θέλουμε να ακούσουμε από τους Τούρκους ηγέτες μία πραγματική δέσμευση, ότι η πρόθεσή τους είναι η επιστροφή της Αμμοχώστου. Νομίζω ότι όσο πιο σύντομα γίνει αυτό, τόσο το συντομότερο θα αρχίσει η ανοικοδόμηση της πόλης. Και νομίζω πως αυτό μπορεί να είναι ένα από τα πρώτα θέματα των διαπραγματεύσεων. Όχι απλώς για τις νομικές αρχές και τις επιπτώσεις στους ανθρώπους, αλλά και επειδή είναι κρίσιμο να πιστέψουν οι άνθρωποι πως είναι δυνατό να επιτευχθεί κάτι καλύτερο'', εξηγεί ο Αλεξάντερ Ντάουνερ.

Η Αμμόχωστος είναι η αρχή μιας αλυσίδας από παγίδες, που θα τελειώσει με την έξωθεν επιβολή ''λύσης'', όπου ως τελευταίος (και ασφαλιστικός) κρίκος θα τεθεί η νομιμοποίηση αυτού που ετοιμάζουν, όχι μέσω δημοψηφισμάτων αλλά μέσα από τη Βουλή. Το ΟΧΙ του 76% στο σχέδιο Ανάν, ακόμη στοιχειώνει των ύπνο κάποιων, και τώρα θα λάβουν τα μέτρα τους. Η όλη μεθόδευση για να εγκριθεί η ''λύση'' όχι μέσω του λαού και δημοψηφισμάτων, αλλά από τα κοινοβούλια (Κύπρου και ψευδοκράτους) έχει αναληφθεί εξ’ ολοκλήρου από το Λονδίνο. Έτσι, θα έχουμε και την πολυπόθητη σφραγιστική ''νομιμοποίηση'' αυτού που δεν πέρασε το 2004 και επανέρχεται τώρα, ως χειρότερη εκδοχή εκείνου του σχεδίου του Κόφι Ανάν.

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ (ΑΚΟΜΗ) ΚΑΤΙ;

Με κάποια δόση υπερβολής (ή όχι;), θα μπορούσε να υποστηριχθεί πως τα πράγματα δεν είναι όπως το 1974. Είναι ακόμα πιο άσχημα. Διότι τότε, μέσα από τις στάχτες της συμφοράς, έμεινε το μεγαλύτερο κομμάτι του νησιού υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας, και υπήρχε η κρατική οντότητα και το πλαίσιο να συνεχιστεί ο αγώνας. Τώρα, με αυτό που έρχεται, οι Έλληνες της Κύπρου κινδυνεύουν να χάσουν το κράτος τους ολοκληρωτικά και όχι εν μέρει. Και ο επόμενος πρόεδρος της Κύπρου δεν θα παραλάβει κράτος για να διοικήσει, αλλά μια αποικία, αποικία χρέους αλλά και ένα προτεκτοράτο, γεωπολιτικά πλήρως παραδομένο στους διαχρονικούς του εχθρούς: Τούρκους και Άγγλους.

Αυτή τη στιγμή το ΑΚΕΛ και η Αριστερά είναι εκτός. Και με τα τραγικά λάθη της διακυβέρνησης Χριστόφια αμφιβάλλουμε για την δυνατότητά τους να επανέλθουν, έστω και παρεμβατικά. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη από την άλλη, είναι γνωστό που αποβλέπει και ποιοί είναι οι προσανατολισμοί της. Είναι μια κυβέρνηση που δύσκολα λέει ΟΧΙ, και δεν έχουμε επάρκεια πεπραγμένων (κάθε άλλο…) για να υποθέσουμε πως θα ορθώσει αντίσταση σε μια κακή, πολύ κακή λύση.

Μένει ο τρίτος και σε διαδικασία μορφοποίησης πόλος, η ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ του Γιώργου Λιλλήκα, ο οποίος έχει επιδοθεί (σε τακτικό επίπεδο) σε εκστρατεία κεφαλαιοποίησης του 25% που έλαβε ως υποψήφιος πρόεδρος. Η ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ προβάλλει ως εθνικό μα και κοινωνικό κίνημα, θεωρεί πως η Κύπρος βρίσκεται πλέον υπό οικονομική κατοχή και ζητά να τεθεί το μνημόνιο σε δημοψήφισμα. Το σημαντικότερο, ως προς το εθνικό θέμα, είναι πως ο Γιώργος Λιλλήκας (για πολλούς, ο επόμενος πρόεδρος της Κύπρου) είναι ο μόνος πολιτικός αυτή την στιγμή που μπορεί να αντισταθεί σε όσα απεργάζονται τα γνωστά κέντρα σε βάρος της Κύπρου: Μια γρήγορη και κακή λύση, υποθηκεύουσα όχι μόνο το φυσικό αέριο ή τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά συνολικά το μέλλον των Ελλήνων της Κύπρου.

Σε αυτά τα πλαίσια, Λιλλήκας και ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ αποκρούουν την όποια εκδοχή λύσης του κυπριακού στη βάση του σχεδίου Ανάν και προχωρούν ρηξικέλευθα, θέτοντας ακόμη και ζήτημα παραμονής βρετανικών βάσεων στην Κύπρο. Τις επόμενες μέρες η ΄΄ΣΥΜΜΑΧΙΑ΄΄ θα καταρτίσει τομείς και επιτροπές, που θα καταρτίσουν ολοκληρωμένες προτάσεις, με πρώτα τα ζητήματα και τις προτεραιότητες για μια νέα, εναλλακτική εξωτερική πολιτική, απαλλαγμένη από τις παθογένειες του παρελθόντος.

Το ζήτημα είναι πως στη Λευκωσία, οι επάλξεις αντίστασης (ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ, Εκκλησία, αντικατοχικές οργανώσεις και κινήματα) δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου. Αυτό το γνωρίζουν όσοι μαγειρεύουν μια λύση εξπρές και για αυτό την επισπεύδουν, ώστε να μην καταστεί συμπαγής και αδιαπέραστος ο, υπό οικοδόμηση τώρα, τοίχος αντίστασης.

Θεωρούμε πως προέχει αυτή τη στιγμή η οικοδόμηση και ανόρθωση ενός πλατιού μετώπου αντίστασης, με τη σύμπραξη και όσων πολιτικών χώρων στην Ελλάδα τάσσονται κατά των μνημονίων αλλά και λύσεων εξάρτησης στα εθνικά θέματα. Μια εναλλακτική που θα μπορούσαν να υιοθετήσουν Αθήνα και Λευκωσία από κοινού (κουραστήκαμε να φωνάζουμε για κοινό σχεδιασμό και δράση, δόγμα ενιαίου ενεργειακού χώρου, πανεθνική διάσκεψη κτλ…) θα ήταν να μεταφερθεί το παιχνίδι έξω από την τετραμερή και την καθοδήγηση του ''διαιτητή που είναι πιασμένος'', δηλαδή των Βρετανών. Γιατί δεν επιδιώκεται μια διεθνής διάσκεψη λύσης του κυπριακού υπό την αιγίδα και στα πλαίσια του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (όπου τα ψηφίσματα είναι υπέρ της Κύπρου) ή μέσω και Βρυξελλών, με ενεργό εμπλοκή της ΕΕ;

Το ότι Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται σε πτώση, δεν σημαίνει πως θα βρούμε στην αδυναμία μας άλλοθι συνθηκολόγησης. Ούτε έχουμε δικαίωμα να τερματίσουμε με την υπογραφή μας μια υπέροχη παρουσία και πορεία Ελλήνων για τρεις χιλιάδες χρόνια στην έπαλξη που λέγεται Κύπρος. Αλλιώς θα στιγματιστούμε από την Ιστορία, ως αυτοί που το αίμα των θυσιών γενεών ηρώων, το σκεπάσαμε με το μελάνι της προδοσίας και της υποταγής…

* Ιστορικός, αμυντικός αναλυτής, πρόεδρος ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α.

Το άρθρο δημοσιεύεται στην ''ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ'' που κυκλοφορεί

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση