Οι ταρζανιές της Άγκυρας

Σε διπλωματικές ακροβασίες… υψηλού ρίσκου επιδίδεται η Άγκυρα με αφορμή την κρίση στη Συρία. Επιβεβαιώνοντας τη στροφή 180 μοιρών στο δόγμα «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες», η Τουρκία φαίνεται διατεθειμένη να παίξει με τη φωτιά επανεξετάζοντας συμμαχίες που χτίστηκαν με κόπο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η Άγκυρα ξεχνά ποια είναι τα πραγματικά, μακροπρόθεσμα, εθνικά της συμφέροντα… Γι’ αυτό και καταβάλλει προσπάθειες οι «μετωπικές» συγκρούσεις της με φίλιες – μέχρι πρότινος – δυνάμεις να ισοσταθμίζονται με σειρά από ανταλλάγματα σε άλλους τομείς, με απώτερο σκοπό να διατηρείται η διμερής αλληλεξάρτηση... Το κατά πόσο η στρατηγική αυτή θα στέφεται πάντα από επιτυχία, είναι άλλο ζήτημα.

Τα καλά και συμφέροντα

Έτσι, μετά τη δημόσια ρήξη με το Ισραήλ με αφορμή τη σφαγή στο «Μαβί Μαρμαρά», η Άγκυρα και το Τελ Αβίβ επιβεβαίωσαν πριν από λίγες ημέρες ότι έχουν ξεκινήσει οι συνομιλίες σε διπλωματικό επίπεδο για τη «συμφιλίωση». Βέβαια, η κρίση στη Συρία και η απόφαση της Τουρκίας να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στο μέτωπο κατά του Μπασάρ αλ Άσαντ (κυρίως εξαιτίας των άμεσων συνεπειών που έχει ο συριακός εμφύλιος στα τουρκικά σύνορα, και όχι μόνο) ασκεί πρωτοφανή πίεση σε μια σειρά από παραδοσιακές και μη συμμαχίες με αποτέλεσμα το διπλωματικό στοίχημα για την Άγκυρα να είναι τεράστιο.

Οι γείτονές της, το Ιράν και το Ιράκ, βρέθηκαν εν μια νυκτί στο αντίπαλο στρατόπεδο. Η μεγαλύτερη όμως ζημιά για την Άγκυρα από την ανάμειξή της στη συριακή κρίση θα προέλθει από μια πιθανή αποσταθεροποίηση της σχέσης της με τη Μόσχα. Μια σχέση την οποία οι δύο πλευρές έχτιζαν με επιμονή και υπομονή τα τελευταία χρόνια. Γι’ αυτό και τα βλέμματα όλων στράφηκαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην πρόσφατη συνάντηση του Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Ρώσος πρόεδρος, προειδοποιούσαν οι αναλυτές, δεν θα αφήσει αναπάντητη την πρόκληση της Άγκυρας, η οποία, πριν από περίπου έναν μήνα, τόλμησε να προσγειώσει ρωσικό αεροσκάφος με κατεύθυνση προς τη Συρία κατηγορώντας δημοσίως το Κρεμλίνο ότι εξοπλίζει τον Μπασάρ αλ Άσαντ. Παρομοίως, το αίτημα της Άγκυρας στο ΝΑΤΟ για ανάπτυξη συστημάτων Patriot στη μεθόριό της με τη Συρία με στόχο την ενίσχυση της αεράμυνάς της κάθε άλλο παρά ικανοποιεί το Κρεμλίνο, που έχει αναλάβει την υπεράσπιση του Άσαντ στον ΟΗΕ (όχι μόνο επειδή πρόκειται για έναν από τους λίγους συμμάχους της Μόσχας στη Μέση Ανατολή, αλλά κυρίως επειδή η Ρωσία κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να αποτρέψει τις επεμβάσεις της Δύσης σε τρίτες χώρες).

Είναι πολλά τα λεφτά

Όμως φαίνεται πως τα παραπάνω δεν αρκούν, προς το παρόν τουλάχιστον, για να θέσουν σε αμφισβήτηση την ειδική σχέση Τουρκίας - Ρωσίας. Παρά την εμφανή διαφοροποίηση των δύο ηγετών στο ζήτημα της Συρίας, τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Πούτιν επιβεβαίωσαν πως… είναι πολλά τα λεφτά για να τα «χαλάσουν» οι δυο τους για χάρη του Άσαντ.

Κατά τη σύντομη συνάντησή τους στην Κωνσταντινούπολη, Πούτιν και Ερντογάν υπέγραψαν έντεκα διμερείς συμφωνίες ενώ δεν παρέλειψαν να υπενθυμίσουν τα όσα τους ενώνουν. Πράγματι, η Τουρκία προμηθεύεται τα δύο τρίτα του φυσικού αερίου που χρειάζεται από τη Ρωσία (ενώ το υπόλοιπο το αγοράζει από το Ιράν… αψηφώντας τις διεθνείς κυρώσεις, σε μια προσπάθεια να χρυσώσει το χάπι στην «παραπονεμένη» Τεχεράνη).

Την ίδια ώρα, η Μόσχα αναμένεται να κατασκευάσει το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο της Τουρκίας, αξίας 20 δισ. δολαρίων. Από την πλευρά της, η Άγκυρα διαδραματίζει «κεντρικό» ρόλο στην κατασκευή του ρωσικού αγωγού South Stream, μέσω του οποίου η Μόσχα ευελπιστεί να τροφοδοτεί με φυσικό αέριο την Ευρώπη.

Βέβαια, οι αναλυτές προειδοποιούν τον Ερντογάν ότι, παρά το γεγονός ότι τα ρίσκα που παίρνει δεν έχουν ακόμη τινάξει στον αέρα τη σχέση του με τη Μόσχα… η εξίσου επιθετική στρατηγική του Πούτιν ενδέχεται να οδηγήσει, κάποια στιγμή, σε πραγματική ρήξη. Όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο είναι διατεθειμένη θα τραβήξει το σκοινί η Άγκυρα.

Mόνο με τους φόρους ασχολούνται στην Αθήνα

Στην Αθήνα, η… κυβέρνηση των τριών αναλώνεται στην εξεύρεση των δισεκατομμυρίων που απαιτούν οι πιστωτές με περικοπές μισθών και φοροεπιδρομές. Ως εκ τούτου, με όλη αυτήν την κινητικότητα περί των ζητημάτων που άπτονται της εξωτερικής πολιτικής της χώρας δεν ασχολείται, επί της ουσίας, ουδείς. Άλλωστε, όπως ακριβώς η οικονομική / δημοσιονομική πολιτική της χώρας ρυθμίζεται από τους «έξω», έτσι και οι εξωτερικές της υποθέσεις… καθοδηγούνται από αλλού.

Όπως είναι γνωστό, οι τελευταίες ελληνικές κυβερνήσεις, ξεκινώντας από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, ανέπτυξαν σχέσεις στοργής (και στρατιωτικής συμμαχίας) με το Ισραήλ, παίζοντας πρόθυμα τον ρόλο του χαλιναριού που θέλουν οι Αμερικανοί να φορέσουν στην Τουρκία. Μάλιστα, αυτή η ελληνοϊσραηλινή συμμαχία προβλήθηκε και ως ασπίδα προστασίας έναντι της Τουρκίας.

Είναι προφανές ωστόσο ότι η εξωτερική πολιτική μιας χώρας του μεγέθους και των προβλημάτων της Ελλάδας δεν μπορεί να είναι καιροσκοπική και απλώς να εκτελεί οδηγίες οι οποίες εξυπηρετούν ισχυρούς φίλους, προστάτες ή συμμάχους. Όπως μπορεί να δει κανείς, η αναζήτηση του κοινού συμφέροντος είναι η μόνη σταθερά για τη διαμόρφωση των σχέσεων μεταξύ των κρατών. Το παράδειγμα της προσπάθειας που καταβάλλουν Τουρκία και Ισραήλ να «ξεχάσουν» αυτά που τους χωρίζουν και να επικεντρώσουν σε ό,τι τους ενώνει, είναι χαρακτηριστικό. Όπως χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα της εξέλιξης σε οικονομικό επίπεδο των σχέσεων Τουρκίας - Ρωσίας, παρά τις βαθύτατες διαφορές σε στρατηγικής σημασίας ζητήματα (π.χ. Συρία).

Προφανώς, η τουρκική κυβέρνηση αναλαμβάνει τα ρίσκα που συνεπάγονται επιλογές μη εγκεκριμένες από τους έξω… Κάτι που ούτε περνά από το μυαλό των δικών μας κυβερνήσεων…

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση