Ποιά Ελλάδα πλάθει η τρόικα

• Γράφει ο Σταύρος Λυγερός
  

Aκόμα και οι υποστηρικτές του Μνημονίου ένιωσαν έκπληξη, όταν τη Δευτέρα το βράδυ άκουσαν από τα δελτία ειδήσεων ότι η τρόικα απαίτησε να συρρικνωθεί περαιτέρω ο κατώτατος μισθός (καθαρά 550 ευρώ το μήνα). Η πρώτη αντίδραση του Γιώργου Παπανδρέου ήταν αρνητική. Δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν θα γίνει Ινδία, αλλά κανείς δεν έχει αμφιβολία ότι είναι ζήτημα ημερών για να συμβεί και σ’ αυτό το ζήτημα ό,τι έχει συμβεί μ’ όλες τις προηγούμενες απαιτήσεις της τρόικας. Το επιχείρημα που θα επικαλεστεί είναι το ίδιο κι απαράλλακτο: Σώζουμε την Ελλάδα! Το ίδιο επιχείρημα θα αναμασήσουν και οι υπουργοί αλλά και οι βουλευτές, όταν η παραβίαση της συλλογικής σύμβασης έρθει στη Βουλή για ψήφιση.

Οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ συνειδητοποιούν ότι το κόμμα τους βυθίζεται και ότι οι ίδιοι συμπαρασύρονται στην πολιτική απαξίωση. Αρκετοί εξ αυτών διαπιστώνουν ότι η κυβερνητική πολιτική, εκτός από αντικοινωνική, είναι και από οικονομικής απόψεως αδιέξοδη. Παρ’ όλα αυτά, παραμένουν στο μαντρί, επειδή έχουν μάθει να λειτουργούν ως στελέχη εταιρείας κι όχι ως αντιπρόσωποι του λαού. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα έχει μετατραπεί σε όργανο ψήφισης και νομιμοποίησης αποφάσεων, στη διαμόρφωση των οποίων δεν έχει συμμετοχή.

Ο ορίζοντας της κυβέρνησης είναι το «όσο πάει». Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όσο ο Γιώργος Παπανδρέου και οι υπουργοί του θα μπορούν να κυβερνούν τόσο θα παραμένουν στις θέσεις τους. Το γεγονός ότι όλες οι προβλέψεις τους διαψεύδονται παταγωδώς και ότι η κυβέρνηση έχει απονομιμοποιηθεί, με αποτέλεσμα η κοινωνία να στρέφεται ολοένα και περισσότερο εναντίον της, δεν είναι ικανός λόγος να αλλάξουν πορεία.

Φόβος χρεοκοπίας

Όσο τα γεγονότα διαψεύδουν την ελπίδα υπέρβασης της κρίσης, τόσο αμβλύνεται ο φόβος για τις επιπτώσεις της χρεοκοπίας. Όσο κλιμακώνεται η καταστροφή μικρομεσαίων επιχειρήσεων και διογκώνεται η ανεργία, τόσο συσσωρεύεται κοινωνική απόγνωση. Κι όσο συσσωρεύεται απόγνωση, τόσο μετατρέπεται σε οργή. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί για πολύ να στηρίζεται μόνο στον εκβιασμό. Η κοινωνική δυναμική δεν μπορεί να ανασχεθεί με εκβιαστικά διλήμματα, που επιδέχονται μονοσήμαντη απάντηση. Μία ασήμαντη αφορμή μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να προκαλέσει κοινωνική ανάφλεξη. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση Παπανδρέου παίζει με τη φωτιά.

Η πείρα διδάσκει ότι το πρόβλημα δεν είναι η ψήφιση των αλλεπάλληλων μέτρων, αλλά το γεγονός ότι τα μέτρα δεν φέρνουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Ο λόγος είναι ότι η οικονομία βυθίζεται ολοένα και πιο βαθιά στο φαύλο κύκλο της ύφεσης, με αποτέλεσμα η ελληνική κρίση να εξελίσσεται σε τραγωδία.

Η ύφεση δεν είναι απροσδόκητη. Είναι το αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής, που υπαγορεύει η τρόικα. Δεδηλωμένος στόχος αυτής της πολιτικής δεν είναι μόνο η δραστική μείωση του ελλείμματος. Είναι και η ύφεση, επειδή μέσω αυτής γίνεται η εσωτερική υποτίμηση, η οποία υποτίθεται ότι θα αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Απλώς, η ύφεση προσέλαβε πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις απ’ όσο είχαν υπολογίσει το ευρωπαϊκό «ιερατείο» και το ΔΝΤ. Αλλά κι αυτό δεν ήταν έκπληξη, δεδομένου ότι υπήρχαν έγκαιρες προειδοποιήσεις.

Φταίνε οι... άλλοι

Ευρισκόμενη στην πλεονεκτική θέση του εντολοδότη, η τρόικα δεν αναγνωρίζει τις δικές της ευθύνες. Ισχυρίζεται ότι δεν φταίει η δική της συνταγή, αλλά ο τρόπος που εφαρμόζεται. Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχει επιδείξει και ολιγωρία και ασυνέπεια, αλλά δεν είναι αυτές οι
αιτίες που προκαλούν την ύφεση. Κανένα, όμως, από τα μέτρα για τη μη εφαρμογή των οποίων κατηγορεί την κυβέρνηση δεν θα άλλαζε την κατάσταση.

Θα αντιτείνει κανείς ότι οι τροϊκανοί συστήνουν μείωση του κράτους και πάταξη της φοροδιαφυγής. Αυτό είναι αληθές, αλλά αυτές οι συστάσεις τους είναι τόσο γενικές κι αφηρημένες, που έχουν καταντήσει ευχές. Για την επιβολή πρόσθετων φόρων, για την περικοπή μισθών και συντάξεων, για την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και τις ιδιωτικοποιήσεις, για τη μείωση του κατώτατου μισθού βάζουν το μαχαίρι στο λαιμό της κυβέρνησης. Δεν της το βάζουν, όμως, για να λάβει συγκεκριμένα μέτρα, για παράδειγμα, εναντίον της φοροδιαφυγής.

Η τρόικα αντιλαμβάνεται την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας με όρους βίαιης απαξίωσης. Προσπαθούν να καταστήσουν την Ελλάδα ελκυστική για το ξένο κεφάλαιο, μετατρέποντάς τη σε χώρα ευκαιριών, αφενός, λόγω του ξεπουλήματος ακινήτων και επιχειρήσεων και, αφετέρου, λόγω του χαμηλού κόστους εργασίας. Μια τέτοια Ελλάδα μπορεί να είναι το όραμα των δανειστών και εταίρων μας, αλλά όχι των Ελλήνων. 

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις 6/10/11

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση