Καμία ουσιαστική μείωση του χρέους για την Ελλάδα

• Του Γιώργου Καισάριου

Τώρα που έχει πέσει η σκόνη και όλοι έχουν πλέον σχολιάσει το περιβόητο σχέδιο σωτηρίας της Ελλάδος, ένα είναι το σίγουρο: άσχετα του τι λένε οι της Ευρώπης, οι του ΔΝΤ και του IIF, οι αγορές δεν έχουν πειστεί ότι αυτό το σχέδιο θα προσφέρει την οποιαδήποτε ανακούφιση προς την Ελλάδα.

Για ποιο λόγο όμως αγαπητέ αναγνώστη; Μήπως το ότι δεν δεν υπήρχε καλή επικοινωνία του σχεδίου με τις αγορές; Η μήπως ήταν πολύ πολύπλοκο για να το καταλάβουν οι παράγοντες της αγοράς; Η μήπως δεν υπήρχε καλός συντονισμός ανάμεσα στους εμπλεκόμενους του σχεδίου σωτηρίας;

Η απάντηση ίσως είναι πιο απλή: Το σχέδιο αυτό δεν προσφέρει μειώσει του χρέους και άρα ανακούφιση χρέους προς την Ελλάδα.

Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι Peter Allen, Gary Evans και Barry Eichengreen σε πρόσφατο άρθρο στο Bloomberg. Οι δε Peter Allen και Gary Evans έχουν δουλέψει στις αναδιαρθρώσεις Brady Plan της δεκαετίας του ΄90 και οι τρεις έχουν διετελέσει σύμβουλοι της Πολωνικής κυβέρνησης όταν η Πολωνία έκανε αναδιάρθρωση. Εκτιμώ ότι και οι τρεις καλοί οικονομολόγοι είναι αρκετά πιο ειδικοί στο να κρίνουν αν αυτό το σχέδιο είναι ένα είδος Brady Plan, όπως πολλοί το αποκαλούσαν.

Η Ελλάδα, λένε οι καλοί οικονομολόγοι, απλά πήρε ένα δάνειο από το EFSF με χαμηλότερο τόκο, αλλά αυτό το δάνειο έχει επιμηκυνθεί και η χωρά θα πρέπει να πληρώσει όλο το αρχικό ποσό. Η Ελλάδα επίσης πήρε ένα δάνειο 20 δισ. ευρώ για να αγοράσει πίσω ομόλογα με έκπτωση με τόκο 3,5%, που ουσιαστικά θα επιβαρυνθεί ο μέσος Ευρωπαίος φορολογούμενος.

Αλλά όσον αφορά το κούρεμα που ακούμε, αυτό είναι μια διαφορετική ιστορία. Αυτό που αποκαλούν ορισμένοι κούρεμα, είναι απλά μια έκπτωση στην ονομαστική αξία, βάσει της οποία τα καινούργια ομόλογα θα διαπραγματεύονται στη δευτερογενή αγορά, λαμβάνοντας υπόψη την απόδοση του 9%.

Ο σωστός τρόπος μέτρησης θα ήταν η σύγκριση να γίνει με το επιτόκιο του 5,02% που πληρώνει η Ελλάδα σήμερα. Όταν λάβουμε αυτή την παράμετρο υπόψη, η μείωση του 20% της ονομαστικής αξίας, που λένε όλοι, είναι πολύ μικρότερη, διότι το κουπόνι είναι πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό που πληρώνουν τα σημερινά Ελληνικά ομόλογα.

Η επιλογή του τριανταετούς ομολόγου για παράδειγμα, όπου θα γίνει ανταλλαγή των σημερινών ομολόγων με καινούργια στο 80% της ονομαστικής αξίας, έχει κουπόνι εκκίνησης 6%, αυξανόμενο τον πέμπτο χρόνο στο 6,5% και 6,8% από το δέκατο έτος έως το έτος 30. Η Ελλάδα θα επωφεληθεί μόνο 22 μονάδες βάσης μείωση επιτοκίου τα πρώτα 5 χρόνια και θα έχει αρνητικές μειώσεις επιτοκίου για τα επόμενα 25 χρόνια.

Ακόμα και αν λάβουμε υπόψη ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει μόνο το 80% της σημερινής ονομαστικής αξίας του χρέους της, η σημερινή αξία αυτού του χρέους πέφτει μόνο κατά 1,78% (net present value basis), καμία σχέση δηλαδή με τη μείωση του 20% που ακούμε. Και για να δελεάσει τους κατόχους των σημερινών ομολόγων να κάνουν την ανταλλαγή, η Ελλάδα θα πρέπει να δανειστεί το 26,10% της αρχικής αξίας των ομολόγων για να αγοράσει το zero coupon bond που θα είναι η εγγύηση για αυτά τα ομόλογα.

Ναι, το σχέδιο βοηθά στην επιμήκυνση του ελληνικού χρέους, αλλά η σημερινή αξία του χρέους πέφτει μόνο κατά 9,15 δισ. ευρώ, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι η συμμετοχή φτάσει το 90%. Αυτή είναι μια ακριβή επιλογή, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αγοράσει 42 δισ. ευρώ σε zero coupon ομόλογα για να εγγυηθεί τις αποπληρωμές τόκων.

Είναι προφανές, λένε οι καλοί οικονομολόγοι, ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι προς το συμφέρον της Ελλάδος και της Ευρώπης. Επίσης είναι μια κακή επιλογή για τον Ευρωπαίο φορολογούμενο, που θα πρέπει να κάνει όλες τις θυσίες, καθώς οι τράπεζες δεν κάνουν καμία θυσία.

Όταν λάβουμε υπόψη το ποσό που πρέπει να αγοραστεί για τις εξασφαλίσεις (το zero coupon bond), τότε το ετήσιο κόστος επιτοκίου που πρέπει να πληρώνει η Ελλάδα είναι αυξημένο.

Είναι δύσκολο, λέει το άρθρο, τόσοι ειδικοί να εξαπατήθηκαν. Η μόνη εξήγηση που υπάρχει είναι ότι η όλη διαδικασία στήθηκε με σκοπό την παραπλάνηση. Οι τράπεζες, που λένε ότι θα υποστούν κούρεμα, στην πραγματικότητα, απλά ανταλλασσόσουν ομόλογα με μια μεγάλη έκπτωση για χρέος που το ήμισυ της αξίας αυτού θα είναι εγγυημένο. Ειπώθηκε στους Γερμανούς νομοθέτες ότι οι τράπεζες θα συμμετάσχουν στην Ελληνική διάσωση, αλλά στην πραγματικότητα οι δανειστές θα πάρουν το μεγαλύτερο μέρος από τους αρχικούς τους τόκους.

Αυτό το σχέδιο, λένε οι καλοί οικονομολόγοι, θα πρέπει να αλλάξει άμεσα και η Ευρώπη θα πρέπει να κάνει ένα πραγματικό κούρεμα για την Ελλάδα με σκοπό μα μειωθεί το ελληνικό χρέος. Τα καλά νέα είναι ότι θα υπάρξει και άλλη ευκαιρία, διότι ακόμα και έτσι ως έχει σήμερα, το ελληνικό χρέος εξακολουθεί να μην είναι βιώσιμο και θα πρέπει να υπάρξει άλλη αναδιάρθρωση μελλοντικά.

Η κατάληξη αγαπητέ αναγνώστη, είναι ότι οι καλοί οικονομολόγοι μας λένε ότι ουσιαστική μείωση χρέους για την Ελλάδα δεν θα υπάρξει με αυτό το σχέδιο. Παρ΄ όλο όσα έχουμε ακούσει για τη συμμετοχή των τραπεζών, επί της ουσίας, δεν μας χαρίζουν κάστανο.

Αλλά για ποιο λόγο να μας χαρίσουν; Αφού η ελληνική πολιτική ηγεσία επιμένει να κάνει τον κουβαρντά (με OPM) και δεν ζήτησε ποτέ ανοιχτά ένα κούρεμα και επιμένει ότι η Ελλάδα είναι βιώσιμη κτλ κτλ κτλ; Γιατί να γίνει κούρεμα; Αφού και οι δυο μεγάλες πολιτικές παρατάξεις ακούνε τη λέξη αναδιάρθρωση και τους σηκώνεται η τρίχα;

Η λύση αυτή, όπως υποψιάστηκα στην αρχή, δεν θα μας λύσει κανένα πρόβλημα, και μάλλον δεν θα λύσει και κανένα πρόβλημα για την Ευρώπη.

Πολύ φοβάμαι ότι η Ευρώπη εισέρχεται σε έναν φαύλο κύκλο αποπληθωριστικής ύφεσης (deflationary asset depression), που όταν θα έχει τελείωσε, δεν θα μείνει τίποτα όρθιο. Οι περιφερειακές χώρες θα είναι αυτές που θα χτυπηθούν πρώτες, αλλά στη συνέχεια η κρίση θα χτυπήσει και τη Γαλλία και τη Γερμανία την ίδια. Εδώ είμαστε και αν δεν αλλάξει κάτι, οι Γερμανοί θα είναι αυτοί που θα πληρώσουν τη νύφη περισσότερο από όλους.

Ο μοναδικός τρόπος για να τα αποφύγουμε όλα αυτά, είναι μόνο αν γίνουν οι απαιτούμενες διαγραφές χρέους και ανακεφαλαιοποιηθεί το τραπεζικό σύστημα εξαρχής. Ναι, αν χρειαστεί, να γίνουν διαγραφές πανευρωπαϊκά. Σε διαφορετική περίπτωση, βλέπω μια εικοσαετία αργού οικονομικού θανάτου για την Ευρώπη.

Άρα σε σχέση με το αρχικό ερώτημα, για ποιο λόγο η αγορά δεν έχει δώσει ψήφο εμπιστοσύνης σε αυτό το σχέδιο, είναι διότι τα νούμερα του σχεδίου δεν βγαίνουν έτσι ώστε να γίνει η Ελλάδα βιώσιμη. And you can take that one to the bank also αγαπητέ αναγνώστη.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση