Δημοκρατία ή βία;

• Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ

Ξυλοφορτώνεται στην Αθήνα από τυχαίους διαδηλωτές ο Κωστής Χατζηδάκης, πρώην υπουργός επί κυβέρνησης Καραμανλή, όταν επιχειρεί αλαζονικά να περάσει μέσα από το πλήθος. Γης Μαδιάμ η Ρώμη από διαδηλωτές μόλις ο πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι επιβιώνει, για τρεις ψήφους, πρότασης μομφής, έχοντας εξαγοράσει βουλευτές της αντιπολίτευσης. Σοκ και δέος για τον πρίγκιπα Κάρολο και τη δούκισσα Καμίλα στο Λονδίνο όταν εξαγριωμένοι φοιτητές επιτίθενται εναντίον της λιμουζίνας, με την οποία περνούν επιδεικτικά μέσα από τις γραμμές τους για να πάνε στο θέατρο. Δεκάδες νεκροί στην Ακτή Ελεφαντοστού, όταν οπαδοί του νικητή των προεδρικών εκλογών Αλασάν Ουταρά συγκρούονται με τον στρατό που παραμένει πιστός στον ηττηθέντα πρόεδρο Λοράν Γκμπαγκμπό, ο οποίος αρνείται να παραδώσει την εξουσία!

Κύμα πολιτικής βίας αρχίζει να σαρώνει τις χώρες της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου. Ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα των ευρωπαϊκών κοινωνιών αισθάνονται απόγνωση, οργή και έλλειψη κάθε ελπίδας πολιτικής διεξόδου. Οι κυβερνήσεις γκρεμίζουν αδίστακτα το κοινωνικό κράτος που γνωρίσαμε.

Σχίζουν το κοινωνικό συμβόλαιο βάσει του οποίου οι καπιταλιστικές χώρες της Δυτικής Ευρώπης επέτρεψαν τη σταδιακή βελτίωση της ζωής του τεράστιου όγκου των εργαζομένων τουλάχιστον κατά τα τελευταία εξήντα χρόνια. Ονομαστικά αυξανόμενοι μισθοί, δωρεάν παιδεία, δωρεάν υγεία, κοινωνικές παροχές – τα πάντα πλέον αμφισβητούνται. Τα πιο παρασιτικά και επιθετικά τμήματα του κεφαλαίου, αυτά του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ενσωματώνουν, καθυποτάσσουν και μεταλλάσσουν και το παραγωγικό κεφάλαιο και από κοινού επιδιώκουν να πάρουν τα πάντα πίσω από τους εργαζόμενους.

Δεξιές ή «σοσιαλιστικές» οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις υποτάσσονται και ακολουθούν την ίδια πολιτική. Η δεξιά κυβέρνηση της Αγγλίας τριπλασιάζει τα δίδακτρα στα πανεπιστήμια για να φράξει τον δρόμο προς αυτά στα παιδιά που προέρχονται από τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα. Οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας κόβουν τους μισθούς και τις συντάξεις για να ξαναρίξουν τους λαούς τους στη φτώχεια των δεκαετιών του 1960 και του 1970, όταν πήγαιναν κατά εκατομμύρια μετανάστες στις χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης.

Ενα φρικτό δόγμα κάνει την εμφάνισή του στους ηγετικούς πολιτικούς κύκλους της Ευρώπης: η περιφρόνηση της θέλησης των λαών. Ζαλισμένοι καθώς είναι οι πολίτες από τη συμφορά που τους βρήκε, αδυνατώντας να συνειδητοποιήσουν ότι η υποβάθμιση της ζωής τους είναι για πάντα και όχι προσωρινή, δεν αντιδρούν με σφοδρότητα και βιαιότητα ανάλογη της επίθεσης που δέχονται. Δεν ανατρέπουν βίαια, με εξεγέρσεις, κυβερνήσεις. Δεν πυρπολούν κοινοβούλια και δημόσια κτίρια. Δεν λιντσάρουν πολιτικούς. Αρκούνται σε παραδοσιακές μορφές δημοκρατικής έκφρασης της οργής τους: απεργίες, διαδηλώσεις, πορείες. Αυτό αποθρασύνει τους πολιτικούς.

«Αδιαφορώ για το πολιτικό κόστος», δηλώνουν αλαζονικά, όταν η κοινωνία ξεσηκώνεται εναντίον της πολιτικής τους. Πρόκειται για ανατριχιαστικά ολοκληρωτική νοοτροπία, η οποία αφαιρεί από το δημοκρατικό πολίτευμα κάθε περιεχόμενο. Το μετατρέπει σε κενό κέλυφος. Η νομιμοποίηση μιας κυβέρνησης στις συνειδήσεις των πολιτών δεν απορρέει μόνο από την εκλογή της αλλά πρωτίστως από τη διαρκή προσπάθειά της να διαπιστώνει τις διαθέσεις του λαού και να υπηρετεί τα συμφέροντά του εναρμονιζόμενη με τη λαϊκή βούληση.

Στη βία οδηγεί αναπότρεπτα το αποκρουστικό δόγμα «αδιαφορώ για το πολιτικό κόστος» που χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει βαθύτατα αντιλαϊκές πολιτικές. Οδηγεί στη βία επειδή αναιρεί θεμελιώδεις κανόνες της δημοκρατίας. Βαθμιαία οι πολίτες πείθονται ότι οι ειρηνικές διαδηλώσεις δεν φέρνουν κανένα αποτέλεσμα. Αρχικά αδρανοποιούνται και στη συνέχεια οι πιο αποφασισμένοι περνούν σε πιο βίαιες μορφές αντίδρασης.

Η κοινωνική νομιμοποίηση της βίας είναι η σοβαρότερη συνέπεια αυτής της πολιτικής εξέλιξης. Εκατομμύρια πολίτες δεν έχουν το θάρρος να περάσουν οι ίδιοι σε βίαιες μορφές δράσης. Συμφωνούν απολύτως όμως και εγκρίνουν τέτοιου είδους δραστηριότητες όσων τολμούν. Η κυβέρνηση φυσικά αδιαφορεί γι’ αυτές τις διεργασίες. Ίσα-ίσα που νομίζει ότι τη βολεύουν…

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση