Βρίσκεται η Ελλάδα σε πυρηνικό κλοιό;

Την ώρα που στη σκηνή του παγκόσμιου ενεργειακού «πολέμου» εξελίσσονται σενάρια αβεβαιότητας, ακόμη και τρόμου, πολλοί μιλούν ήδη για τον ερχομό μιας νέας «άνοιξης» της ατομικής εποχής. Η ασταμάτητη άνοδος της τιμής του πετρελαίου, η ακόρεστη ενεργειακή πείνα της ανθρωπότητας, η αύξηση των αρνητικών επιπτώσεων από τις κλιματικές αλλαγές και η όξυνση της πείνας παγκοσμίως, λόγω των βιοκαυσίμων, έφεραν ξανά στο προσκήνιο την «ειρηνική χρήση» της πυρηνικής ενέργειας.

Στα 439 εν ενεργεία εργοστάσια ατομικής ενέργειας, που παράγουν το 16% της παγκόσμιας ενέργειας, πρόκειται να προστεθούν στα επόμενα χρόνια άλλα 34, ενώ υπό σχεδιασμό βρίσκονται άλλα 158. Οι ενδείξεις ότι η «άνοιξη» αυτή θα συνεχιστεί είναι πολλές:
• στη Ρωσία αποφασίστηκε η ίδρυση της Ατομπρόμ _στα πρότυπα της Γκαζπρόμ,
• η Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίζει πλέον την ατομική ενέργεια «πράσινη»,
• στη Φινλανδία κατασκευάζεται, μετά από 15 χρόνια, ο πρώτος αντιδραστήρας στην Ευρώπη,
• η μεγαλύτερη εταιρεία εμπλουτισμού ουρανίου, η Ουρένκο2, που ελέγχει το 40% της παγκόσμιας αγοράς, εισήλθε τελευταία δυναμικά στην αμερικανική αγορά και απέκτησε στρατηγικές σχέσεις με όλα σχεδόν τα μέλη του G83,
• η διακίνηση της πυρηνικής τεχνολογίας για «ειρηνικούς σκοπούς» απέκτησε και πάλι πολιτική βαρύτητα και είναι ελεύθερη, όπως προστάζουν άλλωστε και οι κανόνες της καπιταλιστικής αγοράς.

Το νέο στη νέα αυτή αναγέννηση της πυρηνικής ενέργειας είναι ότι, εκτός από την ενεργειακή και περιβαλλοντική διάσταση, εμπεριέχει πλέον και μια ιδιαίτερη γεωπολιτική – γεωστρατηγική σπουδαιότητα. Το γεγονός αυτό κάνει αρκετές χώρες να στρέφονται προς την ατομική ενέργεια, και μάλιστα παρότι είναι φτωχές, πολιτικά εξαρτημένες και με ανύπαρκτη τεχνογνωσία.

Δεν είναι τυχαίο πάντως που πρόσφατα –για πρώτη φορά– ο αρμόδιος υπουργός για ενεργειακά ζητήματα, Χρίστος Φώλιας, επισήμανε ότι γύρω από την Ελλάδα παρατηρείται μια πυρηνική «κυκλωτική κίνηση την οποία η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί προσεκτικά». Την ώρα που η Ελλάδα επιδιώκει να αναδειχθεί, σε συνεργασία κυρίως με τη Ρωσία, σε ενεργειακό κόμβο ορυκτών καυσίμων, μια νέα απειλή ασφάλειας εμφανίζεται γύρω της, πολύ περισσότερο όταν η ίδια είναι μία από τις λίγες χώρες στην πολύπαθη περιοχή των Βαλκανίων που δεν έχει στον ενεργειακό σχεδιασμό της -και καλώς- ανάπτυξη πυρηνικών εργοστασίων.

Η Βουλγαρία, αφού έκλεισε τους δύο από τους έξι σταθμούς του Κουζλοντούι, ανέθεσε ήδη στη ρωσική Γκαζπρόμ να κατασκευάσει δύο νέα πυρηνικά εργοστάσια στο Μπέλεν, ισχύος 1.000 MW. Η Τουρκία σχεδιάζει την κατασκευή _κατ’ αρχάς_ τριών πυρηνικών εργοστασίων ισχύος 5.000 MW, παρότι έχει ενεργειακό πλεόνασμα και τεράστιους αναξιοποίητους υδατικούς πόρους. Η Ρουμανία διαθέτει δύο απαρχαιωμένους αντιδραστήρες και προγραμματίζει την κατασκευή τριών νέων στο Τσερναβόντα, ενώ η Κροατία, η Σλοβακία, τα Σκόπια και η Αλβανία μελετούν το θέμα πολύ σοβαρά μαζί με αμερικανικές και γαλλικές εταιρείες. Η Ιταλία, που μετά την πυρηνική καταστροφή του Τσέρνομπιλ σταμάτησε τη λειτουργία όλων των πυρηνικών της αντιδραστήρων, τώρα επανεξετάζει την απόφασή της. Ανάλογα φαινόμενα παρατηρούνται και από την άλλη πλευρά της Μεσογείου. Η Γαλλία έχει συμφωνήσει με τη Λιβύη, την Τυνησία και το Μαρόκο για την κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων «τρίτης γενιάς», ενώ ανάλογη συμφωνία υπάρχει μεταξύ Αλγερίας και ΗΠΑ. Την ανάπτυξη πυρηνικού προγράμματος αποφάσισε και η Αίγυπτος, ενώ το Ισραήλ βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια στο κλαμπ των πυρηνικών δυνάμεων.

Μετά τη διεθνή αναταραχή που προκλήθηκε από τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν, ο ορισμός της κρατικής κυριαρχίας και ασφάλειας περιλαμβάνει πλέον και μια πυρηνική διάσταση, που πιθανότατα μακροπρόθεσμα θα έχει ως αποτέλεσμα ορισμένα κράτη μικρής και μεσαίας ισχύος να στοχεύουν στην κατοχή πυρηνικού οπλοστασίου με πρόσχημα ενεργειακούς λόγους. Ειδικότερα στην περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου είναι σαφές ότι, αν προχωρήσουν τα πυρηνικά προγράμματα των γειτονικών μας κρατών, τότε αργά ή γρήγορα θα τεθούν και για τη χώρα μας σοβαρά γεωστρατηγικά διλήμματα, καθώς δεν αποκλείεται μακροπρόθεσμα κάποια από τις γειτονικές μας χώρες να βρεθεί με πυρηνικό οπλοστάσιο, ίσως και με τις «ευλογίες» των ΗΠΑ. Όσον αφορά στην Τουρκία, η οποία ήδη από τη δεκαετία του ’80 έχει πυρηνική συνεργασία με το Πακιστάν, η τυχόν απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου από το Ιράν αποτελεί κόκκινο πανί και θα της είναι δύσκολο να ανεχτεί μια τέτοια πρόκληση. Πιθανότατα η τεχνολογία που θα επιλέξει η Τουρκία για τους τρεις αντιδραστήρες που σχεδιάζει θα είναι αυτή που επέλεξε και το Πακιστάν, δηλαδή ο αντιδραστήρας «βαρέος ύδατος», που παράγει πλουτώνιο.

Όπως και να έχει πάντως, αυτό που προέχει για την Ελλάδα δεν είναι μόνο να παρακολουθεί προσεκτικά τον πυρηνικό εναγκαλισμό της, αλλά να θέσει το ζήτημα στο διπλωματικό της οπλοστάσιο και να εκφράζει την έντονη αντίθεσή της σε τέτοιους σχεδιασμούς των γειτόνων της, που παίζουν με τη φωτιά στην έτσι κι αλλιώς δοκιμαζόμενη περιοχή των Βαλκανίων.

Υ.Γ. Αλήθεια, γιατί υπάρχει τόση εκκωφαντική σιωπή για το θέμα από την πλευρά του φιλοσκοπιανού λόμπι της χώρας, τους Πράσινους - Οικολόγους;

Β. Στοϊλόπουλος

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση